2020 YILININ EN SEVİLEN AĞACI BELİRLENDİ

/ 5 Haziran 2020 / / yorumsuz
2020 YILININ EN SEVİLEN AĞACI BELİRLENDİ

Uzun yıllar tarihe tanıklık etmiş olan ağaçlar zor günlerde bizlere geleceğe dair mücadele ve yaşama tutunma umudu verirler. Ekosistemlerimizin tahribi sonucunda dünyada meydana gelen salgın hastalıklara karşı da tıpkı ağaçlar gibi mücadele ederek yaşama tutunmalıyız diyerek Derneğimizce bu yıl doğa dostlarıyla birlikte en çok sevilen ağaç yarışması düzenlemeye karar verdik. Hikayeleri ve muhteşem güzellikleriyle yarışmamıza dahil ettiğimiz 8 ağacımız katılımcı 224 doğa severin elektronik oylarıyla “2020 Yılının En Sevilen Ağacı” sıralamasına katıldı.

5 Haziran Dünya Çevre Gününde 2020 Yılının En Sevilen Ağacı en yüksek oy alarak hikayesiyle ve Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak.” tarihi sözüyle topluma ağaç sevgisi ve çevre bilinci dersinin en güzel örneğinin sembolü “Köşk Yürüten Çınar Ağacı (Platanus orientalis)” oldu. Doğa severlerimizden 71 oy alan ağacımızın hikayesi şöyle:

Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, köşkün hemen yanındaki ulu çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır. Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: “Ağacın dalları uzamış, binanın çatısına zarar veriyor”. Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkânsız olan bir emir verir: “Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak.” Görev İstanbul Belediyesi’ne intikal eder. Belediye Fen İşleri Yollar Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlenir. Başmühendis Ali Galip Alnar yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova’ya gelerek çalışmaya başlar. 8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir. İstanbul’dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir. Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Ulu Önder Atatürk ile birlikte, kardeşi Makbule Atadan, Vali Vekili Muhittin Bey ve Cumhuriyet Gazetesi Baş Muhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 metre civarında kaydırılır. Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve ulu çınar ağacı da kesilmekten kurtulur. O günden beri köşkün adı Yürüyen Köşk olarak kalmıştır.

Bütün ağaçlar özeldir ve sevgiyi hak ederler. Yarışmamızı ağaçlarımızı tanıtmak, onlara olan ilgimizi ve merakımızı uyandırmak için düzenlediğimizi belirterek oylama sırasına göre diğer ağaçlarımızı ve hikayelerini okuyabilirsiniz. Katılımı için tüm doğa severlerimize teşekkür ederiz.

2. Ata Zeytin Ağacı (Olea europaea

Ata Zeytin Ağacı

Muğla’nın Milas ilçesinde yaklaşık 3000-3200 yıllık olduğu belirtilen anıt zeytin ağacından elde edilen zeytinyağının litresi 100 bin liradan açık artırmaya sunuluyor ve ağaçtan elde edilen gelirin tamamı Milas yöresindeki okulların ihtiyaçlarının karşılanması ve çocukların eğitimi için harcanıyor. “Ata” adı verilen ağaca benzer 3000-3500 yaşında olduğu tahmin edilen diğer bir zeytin ağacı Girit adasında bulunuyor ve her yıl 40-50 bin turist tarafından ziyaret ediliyor. Mitolojide ve Kutsal kitaplarda da bahsedilen zeytin ağaçları için Latince “zeytin bütün ağaçların ilkidir” anlamına gelen “Olea prima arborum omnium est” atasözü kullanılmaktadır.

3. Gövdesi Burgulu Armut Ağacı (Pyrus communis

Burgulu Armut, Fotoğraf: Sadık Erik

Kastamonu’nun Taşköprü ilçesine bağlı Dilek Köyü Kuştepe Mahallesi’nde bulunan burgulu armut ağacı Kastamonu’nun simgesi olabilecek kadar ilginç ve güzel özelliğiyle en sevilen ağaçlar listemizde yer alıyor. 200 yaşında olduğu tahmin edilen armut ağacının gövdesi kat kat burgulu bir şekilde vida gibi yukarıya doğru ilerliyor. Ağacımızın boyu 11 m., çevresi 4.20 m. Burgulu armut ağacımız sağlıklı ve hala meyve veriyor.

4. Bronz Çağından Beri Yaşayan Porsuk Ağacı (Taxus baccata) 

Porsuk Ağacı, Fotoğraf: www.arkeofili.com

Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde 2016 yılında tespit edilen ve tescillenen Porsuk ağacı 4112 yaşında. Anadolu’nun bilinen en yaşlı ağacı ve dünyanın en yaşlı Porsuk Ağacı olarak kayıtlara geçen anıt ağacın hala oldukça sağlıklı olması ve insanlar tarafından zarar görmediği sürece en az 4.000 yıl daha yaşayabileceği bildiriliyor. Ağaç daha iyi korunması için Porsuk Ağacı’nın bulunduğu 1.500 dekar alan Gumeli Tabiat Anıtı’na dahil edildi. Zonguldak’taki Gumeli Tabiat Anıtı, dünyanın en yaşlı ormanlarından biri olarak kabul ediliyor ve içinde birçok yaşlı ağacın yanısıra, 1987 ve 1164 yaşlarında iki ağacı daha barındırıyor. Bu ağacın Gümeli’de doğa turizminin gelişmesi yönünde çok büyük bir artı değer yaratacağına inanılıyor.

5. Şampiyon Meşe (Quercus petraea) 

Şampiyon Meşe, Fotoğraf: www.trthaber.com

Anıt Ağaç olarak belirlenen Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesindeki 500 yıllık meşe ağacı 4.20 m. gövde çevresi ve 300 metrekarelik bir alan kaplayan özellikleriyle türünün Türkiye Şampiyonu. Meşe ağaçları Anadolu uygarlıkları ve kültürümüzü on binlerce yıldan bu yana etkisi altına alan önemli bir ağaç türümüzdür. Meşelerimizin meyveleri, en zor zamanlar olan savaş ve kıtlık yıllarında bu ülke insanını açlıktan kurtaran bir sigorta vazifesi görmüş, meşe palamudu unundan ekmek yapılmıştır. Kurtuluş Savaşı’mızdaki yokluk yıllarında Anadolu meşelerinde hiç meyve kalmadığı o yıllara tanıklık edenlerce aktarılmaktadır.

6. Göğe Yükselen Koca Katran (Cedrus libani)

Koca Katran, Fotoğraf: Tamer Albayrak

Antalya ilimizin Elmalı ilçesinde Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanında bulunan ve Koca Katran adı verilen Toros Sediri 1995 yılında tescillendiğinde 2000 yaşında olarak kayıtlara geçmiş. Şimdi 2025 yaşındaki bu görkemli ağacın boyu 25 gövde çevresi ise 8.5 m. Bakteri ve haşere kovucu, kokusunun nefes açıcı ve şifalı, zamana ve suya dayanıklı olması gibi özelliklerinden dolayı Toros Sediri tapınakların, sarayların ve gemilerin yapımında kullanılmış değerli bir ağaç türümüzdür. Fenikelilerin Mısır firavunlarına vergi olarak sedir ağacı verdiği, Asur Kralının ganimet olarak sedir ağacı alıp saray inşa ettiği, Hititlerin kutsal ağacı olduğu, Artemis Tapınağı ve El Hamra Sarayı gibi ünlü eserlerin yapımında sedir kullanıldığı, Gılgamış Destanında Sedir Ormanları için savaşlar yapıldığı bilinmektedir. Barbaros Hayrettin Paşanın donanması da sedir ağacından yapılmıştır. Tarih boyunca büyüklük, şeref, şan, kuvvet, maneviyat ve zenginlik sembolü olan sedir kutsal kitaplarda da yerini almıştır. Bütün bu özellikleri nedeniyle talan edilen sedir ormanları günümüzde koruma altına alınmış ve özel durumlar dışında kesimi yasaklanmıştır.

7. Gövdesinde 17 Ağaç Büyüten Doğu Ladini (Picea orientalis

Doğu Ladini, Fotoğraf: Kerim Döngez

Ordu’nun Kabadüz ilçesinde Çambaşı Yaylası, Kale Boynu Obası’ndaki ormanlık alanda ladin ormanları içinde 25 m. boyunda bir doğu ladini devriliyor ve devrilen bu ağacın gövdesinde 17 yeni ağaç filizlenip büyüyor. 300 yıllık olduğu tahmin edilen ladin ağacı yeni ağaçlara yaşam vermesi ve güzelliğiyle çok etkileyici.

8. Tepedelen Çamı (Pinus nigra) 

Tepedelen Çamı, Fotoğraf: Ahmet Serdar Aytaç

Uşak ili Banaz ilçesi Bahadır köyü Tepedelen mevkiinde Murat Dağı güney yamacı Baklan Tepe (Rakım 1960 m.) bulunan ve bir kara çam türü olan Tepedelen Çamı’nın boyu 11 m., çevresi 9.60 m., yaşı 500-1000 yıl arası, kapladığı alan 380 metrekaredir. Yedi kişinin kollarıyla ancak gövdesini sarabildiği ağacımız sevilmeye ve görülmeye değer.

 

Yorum yaz