BATI NİL VİRÜSÜ (BNV) ENFEKSİYONU

Etken

İlk defa 1937 yılında izolasyonu yapılan virus, Flaviviridae ailesinin Flavivirus cinsinden bir Arbovirustur. Virusun at ve insanlarda neden olduğu nörolojik bozukluklarla seyreden vakalar 1950’li yılların sonlarından itibaren bildirilmeye başlanmıştır.

Virusun yaşam döngüsü, ornitofil (kuş seven) Culex türü sivrisineklerle yabani kuşlar arasında gerçekleşir ve virus bu enfeksiyon zinciri ile doğada süreklilik sağlar. Yabani kuşlarda persistan viremi vardır. Kümes hayvanları enfekte olduktan sonra belirgin bir viremi geliştirmediklerinden sivrisinekler için bir kaynak oluşturmazlar. Ornitofil sivrisinekler enfekte yabani kuşlardan beslenmek amacıyla kan emerken bu virusu alır ve kan emme esnasında başka bir konağa naklederler.

BNV, Afrika, Asya, Amerika ve Avrupa’da birçok ülkede insanlarda ve atlarda tespit edilmiş ve bir kısmında ölümle neticelenen epidemilere sebep olmuştur.

Ülkemiz,  bulunduğu coğrafi konum itibarıyla bu virustan kaynaklanan enfeksiyona açıktır. Nitekim, çok yakın zamanda Tekirdağ’da BNV enfeksiyonu tanısıyla hastanede tedavi gören bir hastanın ölümü ulusal basında günlerce  ana haber bültenlerinde yer almıştır.

Klinik Bulgular

Hayvanlarda enfeksiyon  başta at olmak üzere, yabani kanatlılar (özellikle kargalar), köpek, timsah, deve ve koyunlarda görülür.

BNV ile enfekte sinekler tarafından ısırılan atlarda her zaman klinik semptom görülmeyebilir. Klinik olarak;  ateş, ataksi, ekstremitelerde zayıflık, diş gıcırdatma, yüzde ve kaslarda seğirme, tremor, körlük ve ansefalit  gibi semptomlar gelişir. Hastalığın seyrine göre ölüm oranı %35-40’a çıkabilir. İyileşen atlarda bazı nörolojik bozukluklar kalıcı hale gelir.

İnsanlarda ateş, halsizlik, baş ağrısı, miyalji  ve artralji, lenfadenopati ve gövdede sınırlı maküler döküntü yapar. Yaşlılarda meningoensefalit ile seyreden ağır hastalık tablosu gelişir.

Teşhis

Hastalıktan şüpheli hayvanların kan serumlarından ELISA, serum nötralizasyon ve komplement fikzasyon testi, vireminin olduğu ateşli  dönemlerde alınan kan örneğinden ve ölen hayvanların  beyin, spinal kordon numunelerinden virus izolasyonu ve moleküler tanı yöntemi olan PCR ile teşhis yapılır.

Serolojik tanı, daha önce  Flavivirus geçirmemiş vakalarda değerlidir.

Tedavi

Hastalığın gerek veteriner ve gerekse beşeri hekimlikte özgün bir tedavisi yoktur. Semptomatik tedavi uygulanır.

Korunma

En önemli korunma yolu,  etkenin vektörü olan sivrisineklerle yapılacak  mücadeledir.

Bu amaçla, özellikle sivrisineklerin yoğun görüldüğü aylarda gereken her türlü önlem  alınmalıdır.  İnsanların kullandığı ve yabani kuşların  yoğun olarak yaşadığı doğal parklarda yetkili birimlerce  sivrisineklere karşı gerekli mücadele düzenli olarak yapılmalıdır. Klinik olarak sinirsel semptomlar gösteren ve toplu ölümlerin görüldüğü  yabani kanatlılar  ilgili/ yetkili birimlere ihbar edilmelidir.

Koruyucu amaçlı aşı uygulamalarından istenilen sonuçlar henüz elde edilememiştir.