Su Verimliliği Alt Kurulu 2. Toplantısı Çevrimiçi Yapıldı

Tarım ve Orman Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Ulusal Su Kurulu çatısı altında oluşturulan Su Verimliliği Alt Kurulu’nun 2. Toplantısı Su Yönetimi Genel Müdürü Sn. Afire Sever başkanlığında akademisyenler, STK ve temsilcilerinin katılımı ile gerçekleştirilen toplantıya Doğa ve Sürdürülebilirlik Derneği Bilim Danışmanı olarak katıldım.

Toplantıda, Su Yönetimi Genel Müdürü Sn. Sever tarafından özetle gelişmeler ve yol haritası değerlendirildi. Tarım ve Orman Bakanlığı ve Su Yönetimi Genel Müdürlüğüne girişimlerinden dolayı teşekkür ederim, aynı birlikteliğin yerel yönetimlerince, “siyasi ve popülist davranmadan” STK göz ardı edilmeden, yerine getirmesini dilerim. Yıllarca boşa geçen, bu hale gelişin nedenleri havza insanlarınca çok iyi bilinmekte!

Tarım ve Orman Bakanlığı, katılımcılarlalar su konusunda çok ciddi sıkıntılarımızın olduğu konusunda aynı düşüncede olduklarını sürekli dile getirmekte. Bu konuda eksik olan yasal düzenlemelerle yeni bir “Ulusal Su Planın” hazırlanmasıyla ilgili çalışmaların kurul üyeleriyle birlikte yapılacak çalışmalarla hızlandırılacağını ve yakın sürede karar bağlanacağını, yasalaşacağını belirtmekte.

Su Verimliliği Alt Kurulu 2. Toplantısında, su konusunda ülkemiz için genel değerlendirmeler yapılarak, kurul üyelerini görüşlerini belirtiler. Toplantıda verilen vakit süresince; Su Verimliliği konusunda yapmış olduğumuz saha çalışmalarındaki sonuçları ve acilen alınması gereken ve uygulanması gereken çözümleri sözlü ve yazılı olarak belirttim. Bu konuda, Su; sağlıklı yaşam ortamları ve insanın hayatını sürdürebilmesi, küresel hastalık- gıda yükünün azalması, toplumların refah ve üretkenliğini artırmak için hayati önem taşımaktadır.

Kurul çalışmalarında tüm üyeler suyun, yönetimi, korunması ve kullanımında bilgi, danışma; diyalog ve ortak anlayış içerisinde olması önemli fakat, geç kalınmışlığın, alınan kararların- yasa ve yönetmeliklerin uygulamaya geçmedeki yetersizliğine de mutlaka son verilmesi gerektiği belirtmekte. Elbette yılların ihmalinin çözümünün ekonomik bedeli de çok ağır. Kış mevsimine girdik, koşullar daha da zorlaşacaktır ama mutlaka su güvenliği ve verimli kullanımla ilgili kararlı olmak zorundayız. Yağmuru beklemekle ve yağacak yağmurla, kuraklığı önlememiz mümkün değildir.

Havzada suya göre tarımın ve bitki deseni optimizasyonu ve sulama planlamasının yapılıp kurala uyulmasının sağlanmasının zorunluluğunu, örneğin kurak iklime sahip İç Anadolu vb. özellikteki yerlerde endüstriyel sulak tarıma son verilmelidir. Havzanın kuraklık analizleri, mevcut ve gelecek su potansiyeli tespiti yapılmalıdır. Bu doğrultuda tarım, içme suyu, sanayi, doğal yaşam- ekosistem, turizm sektörlerine kuraklığın etkilerini önlemek için, bitki model- şekil değişikliği, sulama sistemlerinin modernizasyonu, alternatif su kaynaklarının değerlendirilmesi, sulama randımanının artırılması konusunda bilimsel gerçekler- düzenlemeler konusunda bilgilendirme sıklıkla yapılmalı, bir araya gelinmeli, konuşulmalı.

Su kullanımında ne yazık ki denetimsizlik vb. nedenlerle keyfi (gücü olan) kullanımın denetim altına alınması bu konuda “fahri su denetçilerinin” oluşturulmasının gerektiğini, Suya olan ihtiyacın artması sonucu geçtiğimiz yıllarda yaygınlaşmaya başlayan damla sulama sistemlerinin yeterli gelmemesi sonucunda, bu yıl kontrolsüz bir şekilde açılan “teşvik edilen” sondaj kuyularıyla ağırlıklı olarak salma sulama yöntemi kullanılmaya başlanılmıştır. Bu durum kuraklığı giderek artıran, toprağa zarar veren olan tehlikeli bir yöntemdir.

Sudan kazanç elde etmek yerine, belediyelerin kazançlarını suyun altyapı, ileri arıtım ünitelerinde arıtımı konusunda öncelik vermelerinin zorunlu hale geldiği ve bu konuda teşviklerin artırılması gerektiğini Su kaynaklarının korunması, iyileştirilmesi ve kullanılmasına ilişkin politikaları belirlemek, ulusal ve uluslararası düzeyde etkin bir şekilde koordinasyonunu sağlamak, yüzey ve yeraltı sularının kalite ve miktarını belirli zaman aralıklarıyla kontrol etmek ve su verilmesi-kullanımı gölün derenin hayati su dengesine ( bütçesine- bilançosuna) göre yapılmasına uyulması gerekmektedir.

Özellikle dış mekan kullanımlarında su tüketiminin büyük boyutlarda hala sürdürülmesi üzücü, suyun etkin kullanımda belediyelerin, sitelerin; çim vb. çok su isteyen bitki peyzajından vazgeçip, her yöreye uygulanabilen ve suyun en az düzeyde kullanılmasıyla, su kaynaklarının ve çevrenin korunmasını ilke edinen, doğaya uyumlu “KURAKÇIL PEYZAJ” uygulamalarına geçmeleri sağlanmalı.

Kuraklığın önlenmesi öncelikle su bütçesinin oluşturulması, su depolama yapılarının arttırılması, sulama sistemlerinin modernleşmesi, su envanterinin hazırlanması, sulama birliklerinin etkisinin arttırılarak katılımcı bir sulama yönetimi anlayışının yaygınlaştırılması, yerinden yönetim, havza kontrolünün sağlanarak su kalitesinin kontrol altında tutulması ve su israfı konusunda çalışmaların yapılmasını içeren etkin bir su yönetiminin uygulanması ile mümkündür.

Valiliklerin, belediyelerin, Tarım ve Orman Bakanlığı örneğindeki gibi, üretici, bilim insanları, sektör ve STK’larıyla da işbirliği içerisinde olup sorunların çözülmesinin ve havzada yaşayanlarının işbirliğiyle, toprağı, havayı suyu, koruma – yaşatma farkındalığının oluşturulması için toplantı- bilgilendirmelerin öneminden bahsettim. Dileğim vakit geçirilmeden, sorunu ve çözümü belli olan su kaynaklarımızın korunmasıyla ilgili yasal düzenlemeleri (SU KANUNU) ve uygulanmasındaki ortak aklın acilen devreye girmesidir. Tarım ve Orman Bakanlığına, Su Yönetimi Genel Müdürü Sn. Afire Sever ve ekibine, bizi dinlemeleri ve uygulama için acilen girişimlerde olacaklarını, birlikte karar verme nezaketlerinden dolayı tekrar teşekkür ederim.

Saygılarımla Dr. Erol KESİCİ