HATAY İLİ MEMELİ ÇEŞİTLİLİĞİ VE KORUMA ÖNERİLERİ

/ 7 Temmuz 2021 / / yorumsuz
HATAY İLİ MEMELİ ÇEŞİTLİLİĞİ VE KORUMA ÖNERİLERİ

Hyaena hyaena, Çizgili sırtlan © M.Sözen

ÖZET
Hatay ili konumu sayesinde memeli çeşitliliği açısından Türkiye için eşsiz bir zenginliğe sahiptir. Hatay ilinin memeli faunasını bir taraftan Afrika’dan Türkiye’ye kadar yayılanlar, bir taraftan çöl kökenli türlerden özellikle Hassa ve Kırıkhan bölgesine gelenler, bir taraftan da Anadolu çaprazı dağ sırası boyunca Amanoslar’ın zirvelerine uzanan türler şekillendirmektedir. Bu kadar farklı yönlerden gelen türlerin hepsi birden Hatay’da yaşama alanı bulunca, ilin memeli faunası Türkiye’deki bütün diğer illerden daha zengin bir çeşitlilik göstermekte ve son yıllarda yapılan çalışmalarla da hala yeni türler kaydedilmektedir. Örneğin Uzunkulaklı çölkirpisi (Hemiechinus auritus) ve Kayalık gerbili (Gerbillus dasyurus) 2016 ve 2017 yılında yapılan çalışmalarda tespit edilmiştir. Bunların yanında, bu makalede verilen Scarturus williamsi (Arap tavşanı) Hatay ili için yeni bir kayıttır. Bu kayıtlarla birlikte ildeki Memeli türü sayısı 69’a ulaşmıştır. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Türkiye’de bugüne kadar 9 memeli türü için Tür Koruma Eylem Planı yapılmıştır. Hatay bu 9 türden 5 tanesine ev sahipliği yapan Türkiye’deki tek ildir. Sadece bu örnek bile ilin memeli çeşitliliğinin ne kadar önemli olduğunu ve bu türlerin yaşam alanlarının korunmasını gerektiğini ortaya koymaktadır. Hatay’da özellikle Kırıkhan, Hassa ve Reyhanlı bölgelerinde 2015-2017 döneminde gerçekleştirilen 3 yıllık arazi çalışmalarında memelilere yönelik olarak belirlenen tehditler ortaya konulmuştur. İlde memeli çeşitliliğini tehdit eden en önemli etkenler tarım alanı açma, sanayileşme, madenler, taş ocakları ve çimento fabrikası kurma, Hassa OSB planı ve avlanma gibi faaliyetlerdir. Etkin bir koruma yapabilmek için ilde öncelikle memeli türlerinin koruma alanları belirlenmeli ve sonrasında bütün faaliyetlerin buna göre düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi taktirde Türkiye’de sadece Hatay’da yaşayan Dağ ceylanının yaşama alanına bir çimento fabrikası veya taş ocağı planlanabilmekte, daha da kötüsü bürokrasideki aksaklıklar nedeniyle çimento fabrikası planı ÇED olumlu raporu alabilmektedir.

ABSTRACT
As a result of geographical position, Hatay Province has a unique richness related mammalian diversity. Mammal fauna of Hatay has been formed by mammals radiated from Africa, from eremial region to especially Hassa and Kırıkhan area, and come through Anatolian diagonal mountain range to the high parts of Amanos Mountains. Since all these mammal species that come from such different regions find places to live in Hatay, the mammal fauna of the Province has a richer diversity from the other provinces in Turkey, and additional species have been determined by recent studies. For example, Wagner’s gerbil (Gerbillus dasyurus) and Long-eared hedgehog (Hemiechinus auritus) have been recorded during the studies in 2016 and 2017, respectively. Additionally, Scarturus williamsi (Williams Jerboa) given in this paper is a new record for Hatay Province. Together with all these records, the number of mammal species in the province has reached to 69. Up to now, species protection action plan was prepared for 9 mammal species in Turkey by The Ministry of Forestry and Water Affairs. Hatay is the only Province in Turkey that host 5 out of these 9 species. This example itself puts forward the importance of mammal diversity of the Province, and the importance of the protection of their distribution areas. In Hatay, especially in Kırıkhan, Hassa and Reyhanlı regions, the threats identified against mammals were revealed during the 3-year field studies carried out during the 2015-2017 period. The main factors that threats mammal diversity in the Province are some activities such as opening agricultural fields, industrialization, mining activities, quarries, cement plants, organized industry area plan in Hassa, and hunting. To make an efficient protection, first protected areas should be determined for mammals and then all activities should be arranged related these protected areas. Otherwise, somebody may make a plan to establish a quarry or a cement plant to the distribution area of Mountain gazelle in Hatay province, worse, because of some problems in evaluating process in bureaucracy, it may be possible to get a positive result for environmental effect evaluation plan.

MAKALE

Yorum yaz